Thảo luận tại tổ về dự án Luật Thương mại điện tử (TMĐT), nhiều đại biểu Quốc hội đề nghị làm rõ chức năng, trách nhiệm và cơ chế phối hợp quản lý giữa các cơ quan nhà nước đối với nền tảng TMĐT.

Cần quy định rõ chức năng của quản lý nền tảng thương mại điện tử

Góp ý cho dự thảo Luật, nhiều đại biểu tán thành với cơ sở chính trị, mục tiêu của việc sửa đổi nhằm hoàn thiện khung pháp lý, tạo môi trường minh bạch cho các hoạt động TMĐT. Tuy nhiên, các đại biểu đề nghị bổ sung quy định cụ thể hơn về chức năng của nền tảng quản lý hoạt động TMĐT, để phản ánh đầy đủ vai trò của cơ quan quản lý nhà nước trong bối cảnh thị trường số đang phát triển mạnh.

Các đại biểu cho rằng, ngoài việc giám sát, cơ quan quản lý cần có cơ chế kiểm tra, hướng dẫn và xử lý vi phạm trên các nền tảng TMĐT, nhất là với các sàn giao dịch và doanh nghiệp cung cấp dịch vụ trung gian.

Theo đại biểu Nguyễn Phương Tuấn (Đoàn đại biểu An Giang), cần đối chiếu và rà soát kỹ quy định trong dự thảo Luật TMĐT với Luật Giao dịch điện tử, Luật Các tổ chức tín dụng, Luật Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng, Luật Dữ liệu và dự án Luật Chuyển đổi số, nhằm đảm bảo tính thống nhất và tránh chồng chéo trong quản lý.

Liên quan đến hành vi bị cấm tại khoản 3 Điều 6 của dự thảo Luật, quy định “Ép buộc hoặc ngăn cản người sử dụng nền tảng TMĐT do mình sở hữu phải đăng ký sử dụng nền tảng số khác như là điều kiện bắt buộc để sử dụng dịch vụ”, đại biểu Nguyễn Phương Tuấn cho rằng: Quy định này chưa rõ đối tượng áp dụng vì dự thảo hiện chỉ có khái niệm “chủ quản nền tảng TMĐT”, chưa đề cập đến “chủ sở hữu nền tảng”. Ông Tuấn đề nghị cơ quan soạn thảo cần làm rõ khái niệm và phạm vi điều chỉnh, để tránh nhầm lẫn khi áp dụng luật.

Về trách nhiệm của chủ quản nền tảng TMĐT kinh doanh trực tiếp (Điều 14), đại biểu cũng đề nghị bỏ quy định cho phép “không cần cung cấp thông tin riêng biệt trên nhãn hàng hóa như ngày, tháng, năm sản xuất; hạn sử dụng; số lô; số khung, số máy”, vì nội dung này không phù hợp với quy định về chất lượng sản phẩm hàng hóa trong Luật Chất lượng sản phẩm, hàng hóa.

Tăng cường trách nhiệm trong quản lý nền tảng

Cũng theo đại biểu Nguyễn Phương Tuấn, Điều 41 của dự thảo Luật quy định về nền tảng quản lý hoạt động TMĐT là bước tiến quan trọng trong quản lý nhà nước. Tuy nhiên, cần làm rõ vai trò, trách nhiệm của các bộ, ngành, địa phương trong việc xử lý phản ánh, khiếu nại của người dân, tổ chức về các vi phạm trong TMĐT.

Ông Tuấn cho rằng, nội dung tại điểm b khoản 2 Điều 41 quy định “xử lý các phản ánh, khiếu nại về nền tảng, người bán vi phạm pháp luật” liên quan đến nhiều lĩnh vực và cơ quan khác nhau. Do đó, cần phân định rõ trách nhiệm giữa các cấp quản lý để đảm bảo hiệu quả và tránh chồng chéo trong xử lý.

Đại biểu Nguyễn Thị Thu Hà (Đoàn đại biểu Quảng Ninh) đề nghị bổ sung nguyên tắc phối hợp và liên thông dữ liệu trong hoạt động TMĐT, đặc biệt trong công tác bảo vệ người tiêu dùng. Theo bà, cần thiết lập cơ chế chia sẻ, kết nối và xử lý thông tin giữa các cơ quan quản lý, sàn giao dịch và doanh nghiệp cung cấp dịch vụ, để kịp thời phát hiện và xử lý vi phạm.

Bà Hà nhấn mạnh, việc bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng cần được đưa vào nội dung Điều 7 về quản lý nhà nước trong TMĐT, coi đây là yếu tố cốt lõi của toàn bộ hoạt động.

Hoàn thiện chính sách phát triển nền tảng thương mại điện tử

Đề cập đến Chương IV của dự thảo Luật, đại biểu Bùi Thị Quỳnh Thơ (Đoàn Hà Tĩnh) cho rằng, nội dung từ Điều 36 đến Điều 40 đều nói về các chính sách phát triển TMĐT như: TMĐT xanh, phát triển nguồn nhân lực, hỗ trợ xuất khẩu… Do đó, bà đề nghị đổi tên Chương IV thành “Chính sách của Nhà nước về phát triển TMĐT” để phản ánh đúng nội dung.

Ngoài ra, đối với Chương V về ứng dụng công nghệ trong quản lý TMĐT, bà Thơ cho rằng cần xem xét lại tên gọi. Vì bản chất TMĐT luôn gắn liền với công nghệ, nên đổi tên chương này thành “Quản lý hoạt động TMĐT” và bổ sung các điều khoản về nền tảng và cơ sở dữ liệu TMĐT để thể hiện rõ hơn vai trò quản lý của Nhà nước.

Hoàn thiện hành lang pháp lý cho thị trường số

Các đại biểu thống nhất đề nghị Cơ quan chủ trì soạn thảo tiếp tục đối chiếu, rà soát kỹ với các Luật Giao dịch điện tử, Luật Các tổ chức tín dụng, Luật Bảo vệ người tiêu dùng, Luật Dữ liệu, Luật Ngân hàng Nhà nước và các dự án Luật An ninh mạng, Luật Chuyển đổi số, nhằm đảm bảo tính thống nhất và khả thi khi áp dụng.

Theo nhận định chung của các đại biểu Quốc hội, việc hoàn thiện dự thảo Luật TMĐT được xem là bước đi quan trọng nhằm thiết lập hành lang pháp lý rõ ràng, hiện đại và phù hợp với thực tiễn, giúp các doanh nghiệp và nền tảng TMĐT hoạt động minh bạch, bền vững và đúng quy định pháp luật.

Nguồn: Đề xuất bổ sung chức năng quản lý nền tảng thương mại điện tử